Wat ging er mis voor het DDB?

Twintig jaar geleden werden de gemeenten Erp en Veghel samengevoegd. Al die tijd is DDB de grootste partij geweest en had het de touwtjes in handen. Voor het eerst moet de partij het initiatief in de coalitieonderhandelingen aan een ander overlaten. Waar is het voor de partij mis gegaan?

‘Schuldige’ is het CDA, zo blijkt uit reacties in het DDB-kamp. Het was immers het CDA dat een paar maanden geleden in de voormalige gemeente Erp de knuppel in het hoenderhok gooide door de discussie over de zuidelijke ontsluitingsweg opnieuw aan te zwengelen. Voor het DDB was dat een gepasseerd station. De raad had besloten. Dan moet je die discussie niet opnieuw voeden, vindt de partij, al is het alleen maar omdat je daarmee afbreuk doet aan de geloofwaardigheid van de politiek.

Het leidt geen twijfel of deze strategische zet van het CDA, die dankbaar gebruik heeft gemaakt van de sluimerende onvree in de gemeenschap over deze weg, heeft het DDB inderdaad veel kiezers gekost.

Ook de andere partijen zijn debet aan het verlies van DDB. Zij hebben in hun campagnes het DDB als ‘dorpenpartij’ neer willen zetten. Daarmee hebben ze het gevoel in de kern Veghel aan willen wakkeren dat Veghel al te lang wordt geregeerd door de dorpen en dat het de hoogste tijd is om de blik op Veghel te richten. DDB had daar onvoldoende antwoord op en voedde dat misschien zelf wel door bij het samenstellen van de kandidatenlijst afkomst heel belangrijk te maken: uit iedere kern moest iemand op een verkiesbare plaats staan, zodat er uit iedere kern ook iemand in de raad kan komen te zitten. Een nobel streven. Absoluut. Het houdt de politiek dicht bij de burger. Maar met de verwachting dat de partij het zwaar zal gaan krijgen, misschien een te gemakkelijke redenering geweest.

De samenstelling van de kandidatenlijst ontlokte met terugwerkende kracht sowieso meer reacties. Zo klonk woensdagavond herhaaldelijk onbegrip over de keuze voor opnieuw Jan van Burgsteden als lijsttrekker. De wethouder heeft ontegenzeggelijk kwaliteiten als bestuurder, maar is op zijn zachtst gezegd niet de meest populaire wethouder. Van Burgsteden is rechtdoorzee, zegt waar het op staat, maar komt daardoor af en toe wat kortaf over. Bovendien kreeg juist hij de afgelopen jaren een paar pittige dossiers op het bord, zoals de Noordkade. Dat heeft zijn populariteit niet doet stijgen.

Waarom hebben ze Carolien van den Elsen niet op 1 gezet, vroegen leden van andere partijen zich woensdagavond af? Volgens sommigen is zij de beste wethouder van het huidige college, die in redelijke anonimiteit grote stappen heeft gezet in het reorganiseren van de gemeente Veghel als organisatie en die  wel het vriendelijke gezicht en de toegankelijkheid heeft die Van Burgsteden soms ontbeert.

Het DDB heeft overigens wel degelijk overwogen om Van den Elsen op 1 te zetten. Zelfs op de dag voordat de kandidatenlijst moest worden ingeleverd, maar heeft daar toch van afgezien. Reden: onbekend. Wellicht het bescheiden karakter van Van den Elsen.

Overigens trekt het Democratisch Dorpsbelang in haar eerste evaluatie – voor zover daar direct na het bekendmaken van de uitslag sprake van kan zijn – de eigen campagne niet in twijfel. Maar misschien dat een tweede evaluatie die inzichten doet veranderen. De partij voerde bijvoorbeeld op exact dezelfde wijze campagne als vier jaar geleden. Met dezelfde posters, dezelfde advertenties, dezelfde frietwagen, dezelfde ideeën, enz. Dat kan onbewust het beeld oproepen van arrogantie – ‘het zal toch wel goed komen’ – van gemakzucht en een gebrek aan creativiteit en dynamiek.

Zijn er nog meer redenen?

Het feit dat er te weinig wordt gebouwd en de onvree daarover, zal de partij zeker niet in de kaart spelen. En enige mate van laksheid kan de partij daarin ook worden verweten. Neem alleen Plan Bolst: het is dat de Dorpsraad zich hier vol overgave op stort, anders hadden de gemeente Veghel en de ontwikkelaar nog steeds niet met elkaar aan tafel gezeten om te bekijken hoe ze dit plan vlot kunnen trekken.

De kermis is van hetzelfde laken een pak: al jaren uiten mensen hun onvree over de kermis. Maar al jaren ook antwoordt de politiek dat ze nu eenmaal aan het contract met Duursma vastzit. Met de verkiezingen in zicht, kwam de politiek eindelijk met een statement: dit jaar moet het goed geregeld zijn; anders verbreken we het contract met Duursma.

Conclusie

DDB is door de kiezers in de wachtkamer gezet. En dat zal ongetwijfeld even wennen zijn. Tegelijkertijd weet je dat hoe langer je aan de macht bent, hoe dichterbij het moment komt dat je van de troon valt. Dat moment is nu gekomen. Het is aan de partij om te laten zien hoe ze daar mee omgaat.